Γύγης

Όνομα βασιλιάδων της αρχαίας Λυδίας. 1. Γενάρχης του βασιλικού οίκου των Μερμυαδών, που βασίλεψαν στη Λυδία (8ος; αι. π.Χ.). 2. Εγγονός του προηγούμενου (7ος αι. π.Χ.). Αρχικά ήταν βασιλιάς της μικρής πόλης Τύρρας, αλλά σκότωσε τον επικυρίαρχο βασιλιά του Κανδαύλη ή Σαρδυάττη και έγινε ένας από τους ισχυρότερους και πλουσιότερους βασιλιάδες της Μικράς Ασίας. Ο Γ. βασίλεψε 38 χρόνια, οχύρωσε την πρωτεύουσά του, τις Σάρδεις, και άρχισε έναν αγώνα εναντίον των Ιώνων, που διήρκεσε ενάμιση αιώνα. Στον Γ. αποδίδεται η εφεύρεση του νομίσματος, ενώ έχουν διασωθεί αρχαιότατα νομίσματα των Λυδών (700-637 π.Χ.). Ο Ηρόδοτος αναφέρει έναν μύθο για τον Γ., που διατελούσε στην υπηρεσία του βασιλιά Κανδαύλη. Ο Κανδαύλης είχε μία ωραιότατη γυναίκα και θέλησε να δείξει τα κάλλη της στον Γ., που τον αγαπούσε περισσότερο από όλους τους αυλικούς του. Ο Γ. προσπάθησε να εμποδίσει τον Κανδαύλη, αλλά εκείνος επέμεινε. Ο Γ., κρυμμένος στον βασιλικό κοιτώνα, είδε τη βασίλισσα γυμνή. Εκείνη τον είδε και την άλλη ημέρα τον κάλεσε και του ζήτησε να αυτοκτονήσει ή να αποπλύνει την προσβολή που της έκανε σκοτώνοντας τον Κανδαύλη και παίρνοντάς τη ως σύζυγό του. Ο Γ. προτίμησε τη δεύτερη επιλογή και σκότωσε τον Κανδαύλη. Αργότερα, σκοτώθηκε και ο ίδιος σε πόλεμο με τους Κιμμέριους.